Gözleme ekseninin yatay konuma getirilmesi için kullanılan düzenlere göre nivo
tipleri:
Düzeci ve dürbünü sabit nivolar
• Fenkalaj vidalı
• Fenkalaj vidasız
Düzeci iki yüzlü olan tersinir nivolar
Kompansatörlü(Otomatik)nivolar
dir.
• Fenkalaj vidalı
Bu tip nivolarda üst kısım bir eklem ve ince dişli bir vida ile alt kısma bağlıdır. Bu vidaya
‘fenkalaj vidası’ denir. Bu vida yardımı ile dürbünün bir ucu düşey doğrultuda belirli bir
miktar hareket ettirilebilmekte ve düzeç kabarcığının ortalanması sağlanmaktadır. Alette
yatay hareketi tespit vidası ile az hareket vidası bulunmaktadır
• Fenkalaj vidasız
Bu tip nivolarda düzeç dürbüne ve dürbün de alete tespit edilmiştir. Dürbün ve düzeç üst
yapıyı oluşturur. Alt yapı üç tane tesviye vidası üzerinde bulunmaktadır. Üst kısım alt kısım
üzerinde ve asal eksen etrafında döner. Bu dönme hareketinde bağlama ve az hareket
vidaları kullanılmaktadır. Düzeç kabarcığı tesviye vidaları ile ortalanır.
Düzeci iki yüzlü olan tersinir nivolar
Bu tip nivolarda silindir düzeç dürbüne tespit edilmiştir. Dürbün ekseni etrafında düzeç ile
birlikte dönebilmektedir. Düzeç bir fenkalaj vidası ile ortalanmaktadır.
Kompansatörlü(Otomatik)nivolar
Kompansatörlü(Otomatik)nivolarda kaba tesviyeden sonar optik eksen, kompansatör denen
bir düzen ile kendi kendine prezisyonlu bir biçimde yatay duruma gelmektedir. Kompansatör
olarak kolaylıkla salınım yapan bir sarkaç kullanılmaktadır. Kaba tesviye bir küresel düzeç ve
üç tesviye vidası ile yapılır.
Düzeci ve dürbünü sabit fenkalajsız nivonun kullanılması
1. Nivo okuma yapılacak noktalara yaklaşık eşit uzaklıkta konur ve sehpa başlığı
yaklaşık yatay olacak biçimde sehpa ayakları açılır.
2. Tesviye vidaları yardımı ile küresel kabarcığı ortalanır
3. Kaba yöneltme yapılır, dürbün göze uydurulur.
4. Az hareket vidası yardımı ile yatay gözleme çizgisi mira bölümlerini kesecek ve düşey
gözleme çizgisi bu bölümleri ortalayacak şekilde ince yöneltme yapılır.
5. Silindir düzeç kabarcığı dürbün doğrultusuna en yakın tesviye vidası yardımı ile
ortalanır.
6. Dürbün miraya yöneltilerek okuma yapılır. Ters görüntü veren nivo ve mirası
kullanılıyor ise mira bölümlerinin yukarıdan aşağıya doğru arttığına dikkat
edilmelidir. Okumalar metre cinsinden yazılır.
Düzeci ve dürbünü sabit fenkalajlı nivonun kullanılması
Bu tip nivolar fenkalajsız nivolar gibi kullanılır. Dürbün miraya yöneltildikten sonra silindir
düzeç kabarçığı fenkalaj vidası ile ortalanır. Bu tip nivolar yalnız küresel düzeç ile tesviye
edilirler.
Düzeci iki yüzlü olan tersinir nivolar
1. Sehpa başlığı yaklaşık yatay olacak şekilde sehpa ayakları açılır
2. Tesviye vidaları ile küresel düzeç kabarcığı ortalanır
3. Miraya kaba yöneltme yapılır, dürbün göze uydurulur.
4. Az hareket vidası yardımı ile düşey gözleme çizgisi mira bölümlerini ortalayacak
şekilde ince yöneltme yapılır.
5. Silindir düzeç solda iken (normal durum) fenkalaj vidası yardımı ile silindir düzeç
kabarcığı ortalanır ve 1. okuma yapılır.
6. Dürbün kendi ekseni etrafında yarım devir döndürülerek silindir düzeç sağa alınır (2.
durum) fenkalaj vidası yardımı kabarcık tekrar ortalanır ve ikinci okuma yapılır.
7. Okuma=1/2(1.okuma+2.okuma)
Kompansatörlü(Otomatik) nivolar
1. Sehpa başlığı yaklaşık yatay olacak şekilde sehpa ayakları açılır
2. Tesviye vidaları ile küresel düzeç kabarcığı ortalanır
3. Miraya kaba yöneltme yapılır, dürbün göze uydurulur.
4. Az hareket vidası yardımı ile düşey gözleme çizgisi mira bölümlerini ortalayacak
şekilde ince yöneltme yapılır.
5. Yatay gözleme çizgisi ile okuma yapılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder